Τι είναι η κρυοσυντήρηση ωαρίων;

Η κατάψυξη ώριμων ωαρίων αποτελεί μία μέθοδο διατήρησης της γονιμότητας σε γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας. Αν και η εξωσωματική γονιμοποίηση (IVF) και η κρυοσυντήρηση εμβρύων είναι μια καθιερωμένη μέθοδος διατήρησης της γονιμότητας, απαιτεί την ύπαρξη συντρόφου ή τη χρήση σπέρματος δότη. Γυναίκες που είτε δεν μπορούν είτε δεν επιθυμούν να κρυοσυντηρήσουν έμβρυα μπορούν να εξετάσουν την αποθήκευση ώριμων ωαρίων τους ως μια λογική εναλλακτική λύση για τη διατήρηση της γονιμότητάς τους.

Πού βρίσκει εφαρμογή η κρυοσυντήρηση ωαρίων;

To αναπαραγωγικό δυναμικό μίας γυναίκας είναι πεπερασμένο και εξαρτάται από τον αριθμό των ωοκυττάρων με τα οποία γεννιέται. Η χημειοθεραπεία και η ακτινοθεραπεία πυέλου για την αντιμετώπιση του καρκίνου, καθώς και άλλες σοβαρές ιατρικές παθήσεις, μπορούν δυνητικά να επιταχύνουν σημαντικά τον κίνδυνο πρόωρης εμφάνισης πρωτοπαθούς ωοθηκικής ανεπάρκειας. Ομοίως, κάποιες γενετικές παθήσεις (όπως το σύνδρομο εύθραυστου Χ και ο μωσαϊκισμός για τη μονοσωμία Χ) προδιαθέτουν, επίσης, τις γυναίκες σε πρωτοπαθή ωοθηκική ανεπάρκεια. Γυναίκες με αυτούς, αλλά και άλλους παράγοντες κινδύνου, μπορεί να είναι υποψήφιες για χρήση τεχνικών διατήρησης της γονιμότητας, πριν εμφανιστεί η ωοθηκική ανεπάρκεια.

Ποιες γυναίκες αφορά η κατάψυξη ωαρίων;

Η κρυοσυντήρηση ωαρίων, συνοδευόμενη από την κατάλληλη συμβουλευτική, συνιστάται σε ασθενείς που θα αντιμετωπίσουν τον κίνδυνο υπογονιμότητας λόγω της χημειοθεραπείας ή άλλων γοναδοτοξικών θεραπειών. Επιπλέον, εκτός από τη χρήση της σε γυναίκες με σοβαρές ιατρικές παθήσεις, η κατάψυξη ωαρίων αποτελεί μια ελκυστική επιλογή για εκείνες τις γυναίκες που επιθυμούν να αναβάλουν την τεκνοποίηση για αργότερα στη ζωή τους.

Είναι αποτελεσματική;

Τα τελευταία δέκα χρόνια, οι μέθοδοι της υπερταχείας κατάψυξης (υαλοποίηση) των ωαρίων έχουν τελειοποιηθεί και βελτιστοποιούν την επιβίωση των ωαρίων μετά την κρυοσυντήρηση. Πολλές μελέτες έχουν συγκρίνει τα αναπαραγωγικά αποτελέσματα μετά από εξωσωματική γονιμοποίηση και μικρογονιμοποίηση (ICSI) με κρυοσυντηρημένα και με φρέσκα ωάρια. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα αυτών των μελετών τα φρέσκα και τα κατεψυγμένα ωάρια αποδίδουν παρόμοια ποσοστά εγκυμοσύνης σε κύκλους εξωσωματικής γονιμοποίησης. Τα δεδομένα αυτά υποστηρίζουν τη χρήση αυτών των τεχνολογιών σε καλά επιλεγμένους ασθενείς ηλικίας 35 ετών και κάτω. Αναφέρεται ότι, τα ποσοστά εμφύτευσης κυμαίνονταν μεταξύ 17% και 41% και τα κλινικά ποσοστά εγκυμοσύνης ανά μεταφορά κυμαίνονταν από 36% έως 65%.

Ένας σημαντικός κλινικός προγνωστικός παράγοντας επιτυχίας της εξωσωματικής γονιμοποίησης με χρήση κρυοσυντηρημένων ωαρίων είναι η ηλικία του ωοκυττάρου όταν αυτό καταψύχεται ή υαλοποιείται. Σύμφωνα με αρκετές μελέτες η προχωρημένη ηλικία του ωαρίου όταν καταψύχεται ή υαλοποιείται μειώνει τις πιθανότητες επιτυχίας της εξωσωματικής γονιμοποίησης ή της ICSI. Συμπερασματικά, οι μελέτες παρέχουν καλές ενδείξεις ότι τα ποσοστά γονιμοποίησης και εγκυμοσύνης με χρήση υαλοποιημένων ωαρίων είναι παρόμοια με αυτά των κύκλων εξωσωματικής γονιμοποίησης ή ICSI με φρέσκα ωάρια.

Υπάρχει κίνδυνος για το νεογνό;

Αν και είναι μικρός ο αριθμός των κυήσεων που έχουν επιτευχθεί με εξωσωματική γονιμοποίηση ή ICSI με υαλοποιημένα ωάρια, σε σχέση με τους κύκλους IVF ή ICSI φρέσκων ωαρίων, δεν υπάρχει επί του παρόντος καμία ένδειξη ότι τα νεογνά που προέρχονται από κατεψυγμένα ωάρια διατρέχουν περισσότερους κινδύνους σε σύγκριση με τη χρήση άλλων τεχνικών υποβοηθούμενης αναπαραγωγής.

Σημειώνεται ότι, το 2013 η Αμερικάνικη Εταιρεία Ανθρώπινης Αναπαραγωγής (American Society for Reproductive Medicine – ASRM) και η Αμερικάνικη Εταιρεία Τεχνικών Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής (Society for Assisted Reproductive Technology – SART) παρουσίασαν την προόδο που έχει επιτευχθεί στις τεχνικές κατάψυξης ανθρώπινων ωαρίων και κατά συνέπεια τη βελτιώση της πιθανότητας επίτευξης εγκυμοσύνης. Βάσει αυτών των στοιχείων καταλήγουν ότι οι σύγχρονες τεχνικές για την κρυοσυντήρηση των ωαρίων δε θα πρέπει πλέον να θεωρούνται πειραματικές.